14 listopada obchodzimy Dzień Czystego Powietrza. Ta data przypomina, że problem smogu i zanieczyszczeń jest jednym z największych wyzwań cywilizacyjnych, bezpośrednio wpływającym na nasze zdrowie i komfort życia. Kwestia czystego powietrza jest nierozerwalnie związana z całym ekosystemem i naszymi codziennymi wyborami. Dlatego ten dzień jest doskonałą okazją, by mówić o fundamentalnej roli edukacji i budowaniu prośrodowiskowych nawyków już od najmłodszych lat. Inicjatywy takie jak ogólnopolski program „Kubusiowi Przyjaciele Natury” udowadniają, że nauka troski o planetę prowadzona od przedszkola jest kluczem do wychowania pokolenia, dla którego dbanie o środowisko będzie naturalnym odruchem.

Pokolenie, które zmieni świat

Żyjemy w czasach, w których wyzwania klimatyczne oraz kwestia jakości powietrza są niezwykle istotnymi tematami. Coraz częściej zdajemy sobie też sprawę, że pokolenie obecnych kilkulatków będzie musiało zmierzyć się ze skutkami tych zmian w jeszcze większym zakresie. Dlatego edukacja ekologiczna nie może być już tylko ciekawostką czy dodatkiem do zajęć. Musi stać się fundamentem wychowania – procesem, który zamiast straszyć katastrofą, buduje kompetencje, sprawczość i empatię wobec natury. Nie chodzi tylko o to, by dzieci wiedziały, że należy gasić światło. Chodzi o to, by rozumiały, dlaczego to robią, skąd bierze się energia i jak ich mały, domowy wybór wpływa na globalny ekosystem.

Zmiana zaczyna się w domu. 3 pomysły, jak rozmawiać z dziećmi o czystym powietrzu

Budowanie proekologicznych postaw ma swój początek w prostych działaniach, które rodzice mogą zainicjować w domu. Oto trzy gotowe pomysły, z których warto skorzystać już teraz:

1. Zamiast auta – „Misja Kroków”. Dzień Czystego Powietrza to idealny pretekst, by porozmawiać o śladzie węglowym. Zamiast krótkiej przejażdżki samochodem, zaproponuj dziecku spacer lub rower. Użyjcie aplikacji do liczenia kroków i sprawdźcie, czy uda Wam się wspólnie „wykręcić” dzienny rekord.
2. Załóżcie „Zielony Parapet”. Porozmawiajcie o tym, że najlepszymi, naturalnymi filtrami powietrza są rośliny. Wybierzcie się razem po nowe sadzonki (np. paprotkę, skrzydłokwiat czy sansewierię) i stwórzcie domową „fabrykę tlenu”. Dziecko, samodzielnie podlewając roślinę, uczy się odpowiedzialności i zdobywa poczucie realnego wkładu w poprawę jakości powietrza we własnym pokoju.
3. Aplikacja smogowa jako narzędzie edukacyjne. Zamiast chronić dziecko przed informacjami, naucz je odczytywać dane. Sprawdzajcie rano aplikację smogową. Jeśli poziom pyłów PM2.5 jest wysoki, wytłumacz, co to oznacza, dlaczego rezygnujecie z długiego spaceru i co możecie zrobić, by w przyszłości te wskaźniki były zielone.

Jak programy edukacyjne wspierają rodziców i nauczycieli?

Takie domowe działania to klucz do budowania ekologicznej wrażliwości. Nie muszą być jednak realizowane w pojedynkę. Z pomocą przychodzą profesjonalne programy edukacyjne, które wspierają nauczycieli i rodziców w przekazywaniu tej wiedzy.

Ogólnopolski program „Kubusiowi Przyjaciele Natury” jest realizowany od blisko 20 lat. Jest on skierowany do przedszkolaków oraz uczniów klas I-III szkół podstawowych, a do tej pory we wszystkich edycjach wzięło w nim udział ponad 10 milionów dzieci. Najmłodsi uczą się nie tylko o czystym powietrzu, ale także o zasadach segregacji odpadów, oszczędzaniu wody i energii, trosce o rośliny i zwierzęta czy dokonywaniu odpowiedzialnych wyborów zakupowych. Dowiadują się również, dlaczego warto jeść owoce i warzywa i dlaczego ruch jest tak ważny dla ich zdrowego rozwoju.

Placówki biorące udział w programie otrzymują bezpłatne, gotowe pakiety materiałów dydaktycznych. Obejmują one scenariusze zajęć, karty pracy, a także angażujące materiały multimedialne. Wysoką jakość merytoryczną gwarantują partnerzy programu. Materiały dydaktyczne powstają we współpracy z metodykami oraz ekspertami edukacyjnymi, a wieloletnim partnerem merytorycznym jest UNEP/GRID-Warszawa – organizacja wspierająca działania ONZ na rzecz ochrony środowiska.

Michał Purol, Chief Sustainability Officer UNEP/GRID-Warszawa, komentuje: Dzień Czystego Powietrza uświadamia nam, jak bardzo nasze codzienne wybory wpływają na stan środowiska, a także na zdrowie nas wszystkich. Sama technologia nie rozwiąże problemu smogu, jeśli nie pójdzie za nią głęboka zmiana postaw społecznych i nawyków, których fundamentem jest uwrażliwianie dzieci na kwestie środowiskowe. Programy takie jak „Kubusiowi Przyjaciele Natury” są kluczowe, ponieważ w przemyślany i efektywny sposób budują świadomość ekologiczną od najmłodszych lat, kształtując odpowiedzialnych obywateli.